Inhoudsopgave
1 Juni 2023 Oorzaken voor oververhitting van de motor in een auto en hoe je dit kunt voorkomen
Als je onderweg met een oververhitte motor komt te zitten, heb je meestal twee mogelijkheden: ofwel je belt de wegenwacht en wacht aan de kant de weg op pechhulp of je steekt zelf de handen uit de mouwen en gaat op zoek naar een mogelijkheid om het euvel te verhelpen. Welke keuze je maakt, hangt er enerzijds natuurlijk van af of je over de benodigde vaardigheden beschikt, maar anderzijds zijn sommige handelingen simpelweg gevaarlijk of bij gebrek aan het juiste gereedschap ronduit ondoenlijk. In het geval van oververhitting zijn bepaalde gedeelten van de motor immers loeiheet, waardoor er een aanzienlijk risico op brandwonden bestaat.
Om erachter te komen hoe je in een dergelijke situatie te werk kunt gaan – en beter nog: hoe je kunt voorkomen dat je überhaupt in zo’n situatie verzeild raakt – moeten we zoals gebruikelijk eerst teruggrijpen naar de aloude vraag wat nou eigenlijk de oorzaken zijn.
Wat zijn de voornaamste oorzaken voor oververhitting van de motor?
Eén van de vaakst voorkomende oorzaken voor oververhitting van een automotor is een te laag koelvloeistofpeil. De koelvloeistof zorgt er namelijk voor dat de motor de juiste bedrijfstemperatuur aanhoudt. Dit weet het middel te bewerkstelligen, doordat het binnen het circulaire afgesloten koelsysteem rondgepompt wordt. Tijdens zijn rondgang door de koelkanalen is het in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden feitelijk niet het geval dat de koelvloeistof koelt; veeleer neemt het de warmte van de onderdelen op. De opgenomen warmte leidt het vervolgens door naar de radiateur, alwaar de koelvloeistof zijn hitte kwijt kan aan de erdoorheen stromende rijwind. De koelvloeistof stroomt namelijk met een zigzagbeweging door de verticale of horizontale radiateurbuizen via welke de warmte efficiënt aan de buitenlucht afgegeven wordt. Hierbij kan de radiateur ondersteund worden door één of meerdere ventilatoren. Navolgens de warmte te hebben afgegeven stroomt de afgekoelde koelvloeistof aan de tegenovergestelde kant van de radiateur weer opnieuw het motorblok in om dezelfde procedure in principe eindeloos te herhalen.
Door slijtage aan de slangen en de vele montagestukken in het systeem of door bij botsingen en heftige schokken ontstane barsten en scheuren kan de vloeistof beginnen te lekken, wat met verloop van tijd tot een te laag peil kan leiden. In dat geval zal het koelsysteem zijn taak niet meer naar behoren kunnen uitvoeren en is de kans enorm groot dat de motor oververhit raakt.
Ook kunnen andere elementen van het koelsysteem defect raken en aan werkzaamheid inboeten. Zo kan bijvoorbeeld de thermostaat stuk zijn; deze dient het koelproces pas vanaf een bepaalde temperatuur in gang te zetten, maar kan bijvoorbeeld geblokkeerd raken. Tevens kan het gebeuren dat de koelvloeistofpomp niet meer degelijk functioneert waardoor de koelvloeistof niet meer volgens het boekje rondgepompt wordt en dientengevolge de warmte niet naar behoren kan worden afgevoerd. Verder is het bij koelsystemen die gebruikmaken van aanvullende ventilatoren mogelijk dat één van de ventilatoren mankementen vertoont en niet meer op volle snelheid of helemaal niet meer draait. Ook de radiateur kan in het geval van verstopping door vervuiling de storingsbron vormen.
-32%
AKS DASIS Radiateur
Aluminium, voor voertuigen met/zonder airco, 417 x 495 x 32 mm, Manuale / Automatische versnelling, Koelribben gesoldeerd
Artikelnummer: 120170N
in vergelijking met de
adviesprijs
232,30 €
156,57 €
Prijs incl. 21% BTW, Gratis verzending
AUTOMEGA Thermostaat, koelvloeistof
Openingstemperatuur: 92°C, Voor
Artikelnummer: 160099510
15,58 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
-48%
NRF Thermostaat, koelvloeistof
Openingstemperatuur: 88°C, Met sensor, Met afdichtring, Met behuizing
Artikelnummer: 725139
in vergelijking met de
adviesprijs
40,00 €
20,51 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
-33%
METZGER Thermostaat, koelvloeistof
Openingstemperatuur: 95°C, Kunststof
Artikelnummer: 4006164
in vergelijking met de
adviesprijs
69,84 €
46,57 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
-53%
TOPRAN Thermostaathuis
Met pakkingen, Zonder thermostaat
Artikelnummer: 638 758
in vergelijking met de
adviesprijs
62,87 €
29,31 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
Daarnaast kan een te laag motoroliepeil ervoor zorgen dat de motor te hoge temperaturen bereikt; dit middel is namelijk secundair verantwoordelijk voor de koeling van motoronderdelen. Doordat het de wrijving tussen de verschillende onderdelen beperkt, zorgt het er immers tegelijkertijd voor dat de temperaturen tussen deze onderdelen niet al te hoog oplopen; bovendien neemt het de warmte van de onderdelen die het omsluit – bijvoorbeeld zuigers en cilinders – op en voert die vervolgens af.
Hoe u oververhitting van de motor kunt voorkomen en wat u kunt doen, mocht het zich alsnog voordoen
De simpelste voorzorgsmaatregel is natuurlijk het bijtijdse nagaan van het respectievelijke peil van beide bovengenoemde technische vloeistoffen en het eventuele bijvullen of verversen ervan. Let er bij het controleren op dat u dit na afkoeling van de motor verricht. OPGELET: er kan door de temperatuursverandering hoge druk op het expansiereservoir staan, waardoor de koelvloeistof er bij het opendraaien fonteinachtig uit kan sproeien. Dit kan tot ernstige brandwonden leiden.
Verder is het altijd verstandig om de onderdelen van uw voertuig regelmatig te inspecteren en indien nodig te vervangen, dus ook de onderdelen van het koelsysteem. Inspecteer met name de ventilatoren, thermostaat, pomp en ook de uitsparingen in de radiateur.
Mocht u desondanks het slachtoffer worden van een oververhitte motor, zijn er een paar zaken waar u op dient te letten. Allereerst is het noodzaak om uw auto z.s.m. naar de kant van de weg te loodsen, want verderrijden bij oververhitting kan een duur grapje worden. Vervolgens is het belangrijk om de motortemperatuur omlaag te brengen. Dit kunt u teweegbrengen door de ramen naar beneden te rollen en daarnaast de airco uit te zetten en de verwarming juist op haar heetst – de verwarming neemt haar warmte immers van de motor. Behoed uzelf en uw medeweggebruikers voor botsingen door middels een gevarendriehoek op uw stilstaande auto te attenderen.
-49%
Artikelnummer: 01-12714-03
in vergelijking met de
adviesprijs
60,43 €
30,71 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
-53%
TOPRAN Thermostaathuis
87 °C, Met pakking, Met temperatuursensor, Met schroeven, Met deksel, Met thermostaat
Artikelnummer: 108 184
in vergelijking met de
adviesprijs
53,09 €
24,71 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
-51%
TOPRAN Thermostaat, koelvloeistof
Openingstemperatuur: 92°C, Met pakking, Aluminium, Met behuizing
Artikelnummer: 205 174
in vergelijking met de
adviesprijs
18,23 €
8,83 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
-29%
WAHLER Thermostaat, koelvloeistof
Openingstemperatuur: 97°C, Met pakking
Artikelnummer: 4326.97D
in vergelijking met de
adviesprijs
68,50 €
48,50 €
Prijs incl. 21% BTW, excl. verzendkosten
-31%
AKS DASIS Radiateur
Aluminium, voor voertuigen met airco, 340 x 398 x 50 mm, Handgeschakeld, Koelribben gesoldeerd
Artikelnummer: 050086AL
in vergelijking met de
adviesprijs
343,80 €
236,29 €
Prijs incl. 21% BTW, Gratis verzending
Zodra de motor enigszins is afgekoeld, kunt u de motorkap openspalken, opdat de motor ten eerste meer hitte aan de buitenlucht kan uitwasemen en u daarna op zoek kunt gaan naar een oplossing. U kunt beginnen bij het controleren van het koelvloeistofpeil. OPGELET: wacht minstens een kwartier tot half uur, voordat u de dop van de radiateur of het expansiereservoir losdraait. Door de hitte kan er hoge druk in het koelsysteem heersen, waardoor het hete middel er bij het losdraaien met veel kracht uit kan spuiten en brandwonden kan veroorzaken. Draai de dop met een doek om uw hand een klein beetje los en laat de druk gecontroleerd vervluchtigen. U kunt ook eerst in de radiateurslang knijpen om te voelen hoeveel druk er op het systeem staat. Doe dit ook met een doek om uw hand, aangezien ook deze slang loeiheet kan zijn.
Vul het middel bij als het peil te laag ligt. Mocht u geen koelvloeistof bij de hand hebben, vermeldt de ANWB eveneens de mogelijkheid om het reservoir met (leiding)water bij te vullen. Dit is echter slechts een noodoplossing; na de rit dient het koelsysteem geïnspecteerd en de vloeistof ververst te worden.
Rijd na het bijvullen niet meteen klakkeloos weg! Start eerst alleen de motor en lees de temperatuurmeter af. Wacht indien nodig net zolang, totdat de wijzer weer in het veilige bereik vertoeft.
Controleer eveneens of er zich in de tussentijd een lekvlek onder het voertuig gevormd heeft; in dat geval is er sprake van lekkage in het systeem en kan de motor zomaar opnieuw oververhit raken als u verderrijdt.
De werking van de pomp en de ventilator kunt u eveneens inspecteren bij een opengesperde motorkap. De pomp kunt u normaal gesproken horen en de ventilator zien. In het geval van dergelijke defecten is het raadzaam om de wegenwacht te bellen, aangezien men meestal niet het benodigde gereedschap op zak heeft om ze ter plekke te verhelpen.
Kortom
Oververhitting kan verschillende oorzaken hebben en u kunt eenvoudig uw steentje bijdragen aan het voorkomen ervan. Mocht uw voertuig onverhoopt toch oververhit raken, zijn er een paar simpele stappen die u kunt ondernemen. Maar voorzichtigheid is te allen tijde geboden, aangezien we hier steeds met gevaarlijke maten van hitte te maken hebben.
